Prikangst

Goed om te weten: onze zorgverleners zijn allemaal getraind in het omgaan met prikangst zowel bij kinderen als volwassenen.

We geven hier wat tips die kunnen helpen.

Specifiek voor kinderen

Vertel aan je kind:
- dat hij of zij een prik gaat krijgen. Vertel het minimaal een dag van tevoren, wacht hiermee niet tot het laatste moment. Bij oudere kinderen is enkele dagen van tevoren beter;
- waar je naar toe gaat, wie de prik geeft en waarom;
- dat je bij hem/haar blijft en hem of haar gaat helpen;
Kijk samen een filmpje op internet over het vaccineren.
Wees eerlijk: Een prik doet heel even een klein beetje pijn. Het is zo voorbij, maar het is gewoon niet prettig. Maak er vooral geen probleem van en maak het niet groot.
Luister naar je kind, stel vragen en toon begrip.
Neem de favoriete knuffel mee.
Maak het niet groter dan het is, het is zo voorbij.

Trek je kind een shirt/bloes met korte mouwen aan, zodat de bovenarm makkelijk bereikbaar is.

Vertel aan de verpleegkundige dat je kind angstig is zodat hij/zij je goed kan begeleiden.
Blijf kalm. Jouw aanwezigheid is belangrijk voor je kind. Straal rust en vertrouwen uit.
Geen kauwgom of snoep in de mond.
Zorg dat er maar één ouder tegen het kind praat. Dat geeft rust.
Vraag aan je kind wat hij of zij prettig zou vinden: op schoot of niet? Hand vasthouden of niet? Zo geef je je kind een gevoel van controle.
Zeg: ‘Laat je arm maar hangen, hoe slapper je arm, hoe makkelijker dat het gaat’.
Tel niet af zoals 3,2,1 Prik. Je kunt wel het kind zelf laten tellen om de aandacht te verleggen bijv. beginnen bij een lastig getal: 111, 112, afhankelijk van schoolniveau kind.
Zorg voor afleiding:
- Vraag je kind 3 tellen in te ademen en daarna in 3 tellen ‘kaarsjes uit te blazen’.
- Praat samen over iets leuks of lees voor uit een boekje of adem samen in en uit.
- Je kunt ook samen naar een filmpje op je telefoon kijken. Hoe meer je kind is afgeleid, hoe minder het merkt van de prik.
Diegene die de vaccinatie toedient zal ook met uw kind praten en hem of haar afleiden.

Bij de jongste kinderen: Laat een ouder (kind) die geen prikangst heeft als eerste de prik krijgen

Positief belonen en complimenten geven helpt.
- Vraag achteraf altijd aan je kind hoe het ging
- Herhaal de positieve ervaringen en eventuele tips voor de volgende keer zodat je een positieve afsluiting hebt.

Bedenk welk tijdstip voor jou prettig is: een afspraak aan het begin of het einde van de dag?
Neem iemand mee die je goed kent om voor afleiding te zorgen in de wachtkamer en tijdens het prikken.
Neem een koptelefoon mee, zodat je je eigen muziek, een leuk filmpje of afbeelding op je smartphone kan bekijken als afleiding.
Doe een ontspanningsoefening voordat je naar de vaccinatielocatie gaat en/of in de wachtkamer. Haal bijvoorbeeld een paar keer langzaam en diep adem naar de onderbuik toe. Ook tijdens de prik kan dit helpen. Drie tellen inademen, drie tellen vasthouden en drie tellen uitademen.
Drink voldoende water. Zorg dat je voortijds goed hebt gegeten en voldoende water hebt gedronken (ongeveer 0,5 liter een kwartier voordat je geprikt wordt)
Vermijd prikken niet! Hoe vaker je een prik neemt (met de nodige steun), hoe groter de kans dat de angst vermindert.

Paracetamol voorafgaand aan vaccinatie wordt afgeraden. Dit vermindert de pijn van de vaccinatie zelf niet. Het effect op de vaccinatie is ook onbekend.
Paracetamol kan wel effectief zijn bij pijn ná vaccinatie.
Bij een specifieke extreme angst voor de pijn van een prik, kun je bij de huisarts eventueel een recept voor een lidocaïne/prilocaïne-crème of pleister vragen.
- De zalf of pleister breng je 30-60 minuten voortijds aan en dan verdooft de huid. Daardoor vermindert het de pijn, maar wordt het gevoel niet volledig weggenomen. Soms geeft dit iemand een groter gevoel van controle, maar vaak zijn de hierboven genoemde praktische adviezen minstens zo effectief.

Vertel het tegen de verpleegkundige zodat hij/zij je goed kan begeleiden.
Zorg dat je weet wat er gaat gebeuren. Vraag de verpleegkundige vooraf te vertellen wat hij of zij gaat doen.
Geen kauwgom of snoep in je mond.
Vraag naar de mogelijkheden:
- Hou de regie zo deels in eigen hand:
  - Wil je eerst uitleg geeft over het proces?
  - Wil je op de hoogte zijn van wat er gaat gebeuren? Bijvoorbeeld: eerst praten of eerst prikken.
  - Liggend of zittend geprikt worden.
  - Wil je afgeleid worden, aftellen tot het klaar is, precies weten wanneer de prik komt?

Let op je ademhaling (rustig in via de neus naar je buik, door je mond buik uit).
10 kniebuigingen voordat je je vaccinatie krijgt (dit stimuleert de bloedsomloop/bloeddruk en helpt ook flauwvallen voorkomen).
Arm slap laten hangen.
Eventueel de andere kant op te kijken.
Zoek afleiding bijvoorbeeld:
- Denk aan iets leuks wat je in het vooruitzicht hebt.
- Focus op een punt in de kamer en adem diep en rustig door.
- Kijk naar welke kleuren je op de muren van de kamer ziet en benoem ze in gedachten.
- Praat over iets simpels als het weer of je vakantie
- Zet je smartphone aan (muziek, video, evt. angstreductieapp AINAR)

Vergeet na afloop niet terug te blikken:
- Wat ging goed?
- Vertel dit tegen degene die je heeft gevaccineerd, en neem deze positieve ervaring mee naar huis en vertel erover aan je vrienden/familie.

We helpen je graag om het allemaal zo rustig mogelijk te laten verlopen.